Abdullah Çağrı ELGÜN : Ekim 2019

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK DÖNEMİ

(1923-1938) ONBEŞ YIL (15)

Abdullah Çağrı ELGÜN

Atatürk’ün, hastalıkla cebelleşerek geçirdiği bir yıl sayılmazsa, on dört (14) yıl gibi kısa bir dönemde, Türk Devlet ve Milleti için yaptıkları, yaşayabilseydi, bu millet için daha neler yapabileceğinin bir garanti ve göstergesidir…

Atatürk’ün toplumu modernleştirme, ülkeyi sanayileştirme ve muasır medeniyet seviyesine çıkarma, ülkede kurduğu birçok fabrikalarla üretimi yükseltme, toplumu zengin ve müreffeh hale getirme, refahını yükseltme politikasının gerçekleşmesi için Cumhuriyet Dönemi askerî ve sivil bürokrasisi ile güç birliği yaparak, var gücüyle çalışmıştır. Atatürk: “Tek bir şeye ihtiyacımız var: Çalışmak! Çalışmak! Çalışmak!..” diyordu. “Ey, Türk! Yüksel senin için yükselmenin hududu yoktur!..” “İstikbal göklerdedir!” diyerek Türk milletinin göklerde olması gerektiğini ve gökyüzünü ele geçirmeden üstün olunamayacağının işaretini veriyordu!.. Bağımsız olmayı, bağımsız kalmayı işaret ederek: “Bağımsızlık benim karakterimdir!..” Diyordu.

Dünyaya Yayılmış Türk Halkları

Bütün Devlet Kurumlarını dinî baskılardan ve dinî otoriteden kurtararak, din ve devlet işlerini birbirinden ayırmış (Lâyıklık Sistemi), Cemaat, Tarikat, Tekke, Zaviye; Şeyh, Şıh, Seyyitlik…ve benzerleri Müesseselerin aslî unsurlarını kaybederek çöktüğünü, kokuşmuşluğunu görerek, bunları tamamen kapattırmıştı. Siyaseti de siyasîler yapmalıydı. Devletin Kurum ve Kuruluşları kendi döneminde siyasetten de tamamen arındırıldı… Türkiye parça parça topluluklar değil bir bütün halkıyla bir bütündü ve parçalanamazdı. Onun için: ““Türkiye Cumhuriyeti Devletini kuran, Türkiye halkına, “Türk Milleti” denir!..” diyordu…

Atatürk’e göre, Kuran’ın mânâsını anlamak en büyük ibadetti. Müslüman’ım diyen dini İslâm olan herkes İslâm Dini’nin kitabı olan Kuran’ı anlamalı ve onu en az bir Müftü kadar, bir İmam kadar bilmeliydi; çünkü Allah insanı, yeryüzünün Halifesi yapmıştı. Müslümanlar ise henüz İslâmiyet’i bilmiyor, okumuyor, Kuran’ı anlamlandıramıyor, onu anlamıyor, körü körüne biat ve itaat ediyordu!.. Halka bunu anlatmak gerekirdi. Bunu gerçekleştirmek ve Kuran’ın Türkçeye çevrilmesi (meali) için Mehmet Âkif’e bizzat rica edip 1000.TL’de para göndermişti.

Atatürk’e göre: Kuran okumanın bir şartı da olamazdı. İnsanların akıllarına seslenen bir dinin, gereklerini öğrenmek için ne şartı olabilirdi ki?.. Abdest ise sadece Namaz için alınırdı. Oruç kefarete bağlanamazdı, kefaret yoktu!.. Kuran’da suçlara verilen cezalar (günahlara) dinî değil, din ile ilgili olamazdı, idarî ve siyasiydi… İçki içtiği halde sarhoş olmayanlar, Namaz kılabilir, içki içene idarî otorite, ceza veremezdi. Bu demektir ki toplumda, toplumu rahatsız etme söz konusu değilse cezası yoktur! Olsa olsa içki içmenin cezası şahsî olabilir. Din ile ilgisi ise Kul ile Allah arasındadır. Dinen bir cezası varsa, onu da ancak Allah verir!.. Dinî veya idarî otorite buna bir ceza veremez. Bu durum, topluma karşı bir suç değildir, olamaz!..

Sünnî, Şiî, Alevî, Malikî, Hanefî, Şafî, Hambelî, Maturidî, …vb. Meshepler gibi dini bölüp parçalayan tutunmalar veya taraftarlık sağcılık ve solculuk gibi birer siyasî faaliyetlerdir. İman ve inanmanın derecesi ile bir alâkası yoktur, olamaz!.. Bunlar olsa olsa siyasî nüfus elde etmeye dayalı taraf tutmalardır… Bu sebeple Devlet Memurları ve Askerlerin, Devlete ait bütün Kurum ve Kuruluşlarında çalışanlarının, siyasete karışmasını yasakladı. Bunların Tarikat, Tekke, Cemaat; Aşiret, Boy Beyi; Şeyhlik, Şıhlık, Seyyidlik gibi Müesseselerle ilgi ve alakasını tamamen kesti, bağlarını kopardı…

(Soy adı kanunu çıkardı. 2 Ocak 1935), (Saltanatı kaldırdı. 1922), (Cumhuriyeti İlan etti. 1923), (Hilafeti “Halifeliği” kaldırarak Şeriat Mahkemelerini kapattı. 1924), (Öğretim Birliği Yasası ile Medreseleri kapattı. 1924) Yerlerine Üniversiteler açıldı. (Mürit üreten Tekke ve Zaviyelerin kapısına kilit vuruldu. 1925), Ezan Türkçe okunmağa başlandı. 1925), İbadetler halkın anladığı ve konuştuğu dil Türkçe ile yapılmağa başlandı. 1932) Arapların asimile ederek çökerttiği, devletin bütün işlerine haremdekilerin, Tarikat ve Tekkenin parmak sokarak oynattığı, Cemaatlerine su gibi hazine kaynaklarının akıttığı devlet olmaktan çıkarak Türkleştirdi. Devlet Türklerin kurduğu, Türkçe konuşulan, Türk Devleti oldu!..

Asker, Memur ve Üniversiteler, Her Kademedeki Okullar…vb. Devlete Ait Kurum ve Kuruluşlar: dinin ve siyasetin oyuncağı olmaktan arındırdı. Siyasî, dînî her türdeki bağlarını kesin olarak kopardı… Modern, çağdaş ve sosyal birer kurum haline getirdi… Mehmet Çelebi’nin yaptığı gibi Atatürk de Devleti: Tarikat, Tekke, Zaviye, Cemaat; Şeyh, Şıh, Seyyidlik Müesseselerinin ellerinden alarak “Paralel Devlet” yapılanmalarına son verdi. İşte kimi Tarikat, Tekke, Zaviye, Cemaat; Şeyh, Şıh ve Seyyitlerin bir kısım Mensupları, Atatürk’e bu sebeple düşmandırlar… Bu ise tamamen siyasî ve ekonomiktir. Dinî duyguları sömürerek, Devletin ve insanlarımızın parasına, emeğine göz diken, soyan ve kanını emen, bu Tarikatların gücü elden gidip, hazineden Tekkelere, Cemaatlere, Tarikatlara akan, akıtılan musluklar kapatılınca Atatürk’e düşman kesildiler...

Atatürk’e göre: “Bilim, gerçeği bilmektir. Bilim ve fen nerede ise oradan alacağız ve ulusun her bireyinin kafasına koyacağız. Her fert istediğini düşünmek, istediğine inanmak, kendine mahsus siyasî bir fikre sahip olmak, seçtiği bir dinin icaplarını yapmak, yerine getirmek veya yapmamak hak ve hürriyetine sahiptir. Kimsenin fikrine ve vicdanına hâkim olunamaz.Müspet bilimlerin temeline dayanan, güzel sanatları seven, fikir terbiyesinde olduğu kadar, beden terbiyesinde de kabiliyeti artmış ve yükselmiş olan erdemli, kudretli bir nesil yetiştirmek ana siyasetimizin açık delilidir.
Biz uygarlıktan, ilimden ve fenden kuvvet alıyor ve ona göre yürüyoruz.

Hissiyatı ve vicdanî telakkiyi, ilim ve fenle besleyip eğiterek, toplumun gerçek huzur ve saadetine çalışmak ulvî bir görüştür.
Dünyada her şey için medeniyet için hayat için muvakkatiyet için en hakiki mürşit ilimdir, fendir.İlim ve fennin haricinde mürşit aramak gaflet tir, cehalettir, dalalettir...
Hayatta en hakiki mürşit ilimdir!Bir başka çağdan kalma adetlerimizde, alışkanlıklarımızda direnirseniz, cüzzamlılar, paryalar gibi tek başınıza kalakalırsınız. Benliğinize bağlı kalın; ama gelişmiş uluslar için gerekli olan şeyleri Batı'dan almasını bilin.Yoksa bilim ve yeni düşünceler sizi bir lokmada yiyip bitirebilirler.
Türk milletinin yürümekte olduğu terakki ve medeniyet yolunda, elinde ve kafasında tuttuğu meşale, müspet ilimdir. Bunun içindir ki milletimizin yüksek karakterini,yorulmaz çalışkanlığını, doğuştan zekasını,bilime bağlılığını, güzel sanatlara sevgisini, millî birlik duygusunu her zaman ve her türlü vasıta ile tedbirlerle besleyerek geliştirmek millî ülkümüzdür..."
İlim, imandan önce gelir, akla, mantığa ve vicdana dayanmayan hiçbir fikir, dinî ve ilmî olamaz. Önce ilim, sonra iman. İlim objektif, iman sübjektiftir. İman ilim ve aklın önüne geçtiği ve alındığı için İslâm dinine birçok hurafe, yanlış inanç ve hüküm girmiştir.
İslâm’da iman aklın önüne alındığı için ilim dışlanmış ve sönmeye yüz tutmuş, İslâm ülkeleri geri kalmıştır. Bütün Tarikatlar, İslâm’ı ahiret dini yapıp, yöneticileri dünyanın her türdeki zevkini çıkarmaya, Karunlar kadar zengin olmaya, ticaret, para, şan ve şöhret ile kırallar gibi bir eli yağda bir eli balda, dünya Cennetinde yaşamaya bakmışlardır… Bu Tarikatların son zamanlardaki liderlerine bakıldığında bu açıkça görülebilir. Halbuki din insanlar için gelmiştir. Yani din insan içindir. İnsanlar din için doğmamış ve yaratılmamıştır. Düşünce “Felsefe” akıl, mantık, ahlâk, iman, dini meydana getirir.

Ölmüş olana, bu dünya kapalıdır. Bunun için: “Hiç ölmeyecekmiş gibi bu dünya için, yarın ölecekmiş gibi de öbür dünya için çalışmak hazır olmak şarttır…”Asıl olan ve amaç bu dünyadır. Her şey bu dünyada var olup gelecek ve ahiret bu dünyada kurulur. “Kuran”, bu dünya için bu dünyanın insanlarına indirilmiştir. Bu dünyanın nizamı, düzeni, sistemi huzurudur. İnsan çağdaş ve ileri düzeyde bir eğitimle, yolunu kendi çizer. Ahiret, denilen de bu dünya içindir. Ahireti öğütleyerek Kuran öğretilemez, bu Allah’a ve Kuran’a isyandır. Ahiret onun yansımasıdır. Kuran’ı anlamadan, düşünmeden okunup geçilmesi akıl ve vicdanla bağdaşmaz. Bu Kuran’a ihanet olur. Okuduğunu anlayan, anladığından anlam çıkaran ve onu yorumlayan insana Müslüman’a ihtiyaç vardır… Kuran’ı çok okumak, değil mânâsını anlamak, üzerinde düşünmek, düşündüğünden anlam çıkarmak ve onu yorumlamak ve uygulamak ile sevap kazanılabilir.

Kuran, okunmak ve anlaşılmak içindir. Ahiret için değildir.” Namaz” dinin bir emridir. Bu da insanın kendi “tercihine” bırakılmıştır. “Biz size bunu okuyup anlayasınız diye gönderdik! Siz hiç anlamayacak mısınız? Siz hiç düşünmeyecek misiniz? Biz size bunu, eziyet ve sıkıntı olsun diye göndermedik!..” Âyetlerinden de anlaşılacağı gibi: Dinde zorlama yoktur!..

“Haç” bir defadır. İslâm’da “Halife” yoktur. Bu sonradan icat edilmiş bir kurumdur… Halifeliğe gerek de yoktur; çünkü Halife’nin dinî bir otoritesi de yoktur… Allah insanları, yeryüzünün “Halifesi” ve kendi kendisinin “Halifesi” yapmıştır…

Kuran Kursları, Tarikatlar, Mezhepler, Tekkeler, Şeyhler, Şıhlar, Seyyitler sakıncalıdır; amaç dışı kullanılmakta: dini bir ticaret ve insan sömürüsü ve istismarı yapmaktadır. Bu öğreti ve öğrenimler için Devletin okulları (İlk öğretimdeki Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersleri, İmam Hatip Liseleri, İlâhiyat Fakülteleri) yeterlidir. Eğitimin yeri okullardır…

Türk Milleti bütün sadeliği ile dindar olmalıdır. Devletin ve Milletin bütün sadeliği ile dindar olması yolunda, büyük gayretler göstermiş, Devleti ve Kurumları, taassuptan ve batıl inançlardan arındırmıştır.

Mustafa Kemal, çok okuyan, zeki, çevik ve aynı zamanda pratik kararlar veren, bir komutan ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusudur. Türk Halkı ve Devletini, şahsî çıkar ve menfaatlerin çok üstünde tutmuştur. Öldüğünde kendisine ait hiçbir serveti yoktur… Kalanlar onun Milletinin, Türk Milletinin Malıdır…

Mustafa Kemal, Türkiye Cumhuriyeti’ni kurarken, Devletin nelerden arınması, nelere karışması ve karışmaması gerektiğini, tarihi didik didik diderek, tarihteki Türk devletlerinin hangi sebeplerle yok olduğunu, yıkıldığını araştırarak, Yıldırım Beyazıt Dönemi’ni, Çelebi Mehmet’i okuyarak, içinde bulunduğu ve yetiştiği Osmanlı Devleti’nin çöküşünü görerek, izleyerek ve acılarını içinde yaşayarak, Türkiye Cumhuriyeti’ni tecrübe ve deneylerine dayanarak oluşturmuş, kurmuştur… Bu sebeple de Devlet Kurumlarını sağlam temeller üzerine oturtturması hiç de boşuna değildir!.. Türk halkı onu çok sevmiş, yüz (100) yıla yakın bir zaman geçmiş olmasına rağmen, Türk Halkının gönlünde taht kurmaya devam etmektedir… Kendine ait bütün mirasını Türk halkına bırakmış, şahsî hiçbir serveti olmamıştır…

Mustafa Kemâl ATATÜRK: Yüzlerce yabancı ülke ve şehirlerinin meydanlarında heykelleri olup, adına dış devletlerde müze, tiyatro, üniversite kuduracak kadar derin, hakkında kitaplar yazılacak, dergiler ve mecmualar çıkartılacak, pullar basılacak, kadar donanımlı, yabancı ülke liderlerinin yanına resmini astıracak, heykellerini şehirlerinin meydanlarına diktirecek kadar fikir ve görüşlerinden ilham alınan deha, örnek ve abidevî bir şahsiyettir…

Atatürk’ü, diğer liderlerden ve devlet adamlarından ayıran

en önemli unsur, insana bakış açısıdır: Gelibolu Cephesi Anzak Koyu’nda ülkemize saldıran düşman, Anzak Askeri’nin mezarlarını ziyarete gelen annelerine, 1934 yılında söylediği şu sözler, bizim yazdıklarımızı ispat eden bir senet gibi tarihe, insana, insanlığa, bugün olduğu gibi yarın da gelecek kuşaklara, ebediyyen bir meşale, aydınlatıcı bir ışık ve parlak bir güneş olmaya devam edecektir. ,

“Bu memleketin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar! burada bir dost vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükûn içinde uyuyunuz! Sizler, Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız.Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır… Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat uyuyacaklardır!.. Onlar bu topraklarda canlarını verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır…”

Onlarca örnekten başka bir örnek: İzmir kurtarılıp düşman denize döküldükten bir gün sonra, Mustafa Kemal Atatürk, İzmir’de Karşıyaka İblikçizâde Köşkü’ne gelince, Yunan Bayrağının yere serilmiş olduğunu görür:

“-Bu nedir?

-Yunan Bayrağı Paşam!.. Bu eve yerleşen Yunan Kralı Konstantin, bu taşlığa serilen Türk Bayrağını çiğneyerek geçmişti…

-O, hata etmiş. Ben bu hatayı tekrar edemem!..

-Bayrak, bir ulusun onurudur. Ne olursa olsun yerlere serilemez ve çiğnenemez!..”

-Bayrak bir milletin özgürlük alâmetidir. Düşmanın da olsa, hürmet lâzımdır…”

İşte büyük dahi Atatürk, Yunan Bayrağını çiğnemeyerek üzerinden geçmeyi reddeder. Bayrağı kaldırtarak saygı gösterir. “Bizler ne pahasına olursa olsun, tüm milletlerin bayrağına saygı göstermeliyiz. Bayrak çiğnemek, bayrak yakmak, uygar insanın davranışı değildir.” Der.

Atatürk, milletini seven, milletin bütün ferdiyle gurur duyan, milletinin bir ferdi olmakla öğünen, şeref ve haysiyet sahibi, örmek bir karakterdir:

“Hayattaki en büyük servetim, Türk olarak doğmaktır!..”

“Beni bir Türk anası doğurmadı mı, Türk anaları daha nice Mustafa Kemaller doğurmayacak mı?..”

Atatürk’ün bütün sözlerinde milletini, insanı ve insanlığı ayırmayan, kamplaştırmayan, siyaset ve iktidarı uğruna onları alçaltmayan, aşağılamayan, insanın ve insanlığın sağlığını, sağlamlığını, iyiliğini, mutluluğunu, müreffeh bir hayatı hedef alan liderdir. Bütün Türk halkını mutlu, sağlıklı, modern, bütün sadeliği ile dindar; fakat özellikle kadınlarımızı, dinî kültür ile asimile olmayıp, Araplaştırmadan içeriye, kapalı kapılar ardına kapatmadan, saygın, çeşitli mesleklerin sahibi erkeklerle eşit, bir ve beraber hareket eden, tek eşli, eşini kendi tercih edip seçebilen, Türk adet ve örfünü bozmadan, Türk insanı gibi kalmasını sağlayarak, çağdaş Türk giyinişine göre giyinip, yaşayan, modern, gelişmiş, çağlar ötesi ve ileri seviyede bir hayatın parçası yapan, yapmak arzusu duyan, plan ve programların adamıdır…

“Türk kadınının vazifesi, Türk’ü zihniyetiyle, azmiyle muhafaza ve müdafaya kadir nesilller yetiştirmektir. “Ey Türk Kadını, sen yerlerde sürünmeye değil, omuzlar üzerinde göklere yükselmeye lâyıksın! …

Bizim dinimiz hiçbir vakit, kadınların erkeklerden geri kalmasını talep etmemiştir. Allah’ın emrettiği şey, kadın ve erkek beraber olarak, ilim ve kültür edinmeleridir. Kadın ve erkek, bu ilim ve kültürü aramak ve nerede olursa oraya gitmek ve onunla dolu olma zorundadır. İslâm ve Türk tarihi, tetkik edilirse görülür ki bugün kendimizi bin türlü kayıtları bağlı zannettiğimiz şeyler yoktur!.. Türk sosyal hayatında kadınlar: ilim, kültür ve diğer hususlarda erkeklerden katiyen geri kalmamışlardır. Belki daha ileri gitmişlerdir!..”

“Kızlarımızın, vatan ve milletin, yüksek menfaatlerini savunup, koruyabilecek kabiliyette yetiştirilmesi millî eğitimde esas tutulmalıdır. Kız çocuklarımıza, entelektüel yetkinlik kazandırılması elzemdir. Türk kadınının esasen dehâya sahip olduğuna şüphe yoktur!.. Türk kadınları memleketin kaderini millet namına idare eden siyasî zümreye dahil olmak arzusunu belirtmiştir. Dolayısı ile kadınlarımızı hiçbir vatandaşlık vazifesinde uzak tutamayız; çünkü hakların bütünü vazifeden doğar!..” (Şehirlerdeki kadınlarımızın giyim ve örtünme biçiminde iki şekil oluşuyor. Ya ifrat ya da tefrit görülüyor. Yani: ya ne olduğu bilinmeyen, çok kapalı, karanlık bir dış görünüm gösteren bir kıyafet ya da Avrupa’nın çok serbest balolarında bile dış kıyafet olarak giyilemeyecek kadar açık bir giyim… Bunun ikisi de Şeriat’ın teklifi, dinin emri dışındadır. Bizim dinimiz kadını, o aşırılıktan da bu aşırılıktan da arındırır… O şekiller dinimizin gereği değil, karşıtıdır. Dinizmizİn önerdiği örtünme hem hayata hem de erdeme uygundur. Kadınlarımız Şeriat’ın teklifi, dinin emri gereğince örtünselerdi ne o kadar kapanacaklar ne de o kadar açılacaklardı.

Şeri olan örtünme, kadınlar için zorluk getirmeyecek, kadınların sosyal ahyatta, ekonomik hayatta, geçinme ve eilim hayatında erkeklerle işbirliği etmesine engel bulunmayacak, basit bir şekildedir. Bu basit şekil toplumumuzun ahlâk ve adabına aykırı değildir…)

(https://tr.wikiquote.org/wiki/Mustafa_Kemal_Atatürk/Kadınlar);

(https://tr.wikiquote.org/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk/Kad%C4%B1nlar)

Atatürk’ün görüşüne göre:

“Türkiye Cumhuriyeti kimliğini taşıyan her yurttaşımız, etnik kökeni ne olursa olsun, bu büyük milletin aslî ve saygın bir üyesidir…”

“Türkiye Cumhuriyeti Devleti bir bütündür parçalanamaz!"
"Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!..”

“Ne mutlu Türk’üm diyene!..”

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kurarken tasarladığı devlet, siyasetten ve dinî fonksiyonlardan arınmış, askere alınırken bir vatandaşın yedi göbek öncesi araştırılan eski Osmanlı gibi kendi ülkesini yönetecek insanların da ceddine yabancı olmaması, gelecekte bir ihanete kurban gitmemesi çok için ince düşünmüştür… Gelmeden önce büyük bir uzak görüşlülükle, geleceği gören Atatürk’ün: “Efendiler, sırası gelmişken, aziz milletime şunu tavsiye ederim ki, bağrında yetiştirerek, başının üstüne kadar çıkaracağı adamların kanındaki, vicdanındaki öz cevheri, çok iyi tahlil etmek dikkatinden, bir an geri kalmasınlar!” sözünü mutlak bu günler için söylemiş olmalıdır. O ne bir ırkçı ne kavimci ne de bencil değildir. Onun derdi: milletidir; insandır, insanlıktır… Sloganı: “Yurtta barış, dünyada barış!” tır…

Atatürk, cephelerde, savaş meydanlarında, harp esnasında, binlerce yaşadığı deney, tecrübe, bilgi ve birikimle, her konuda olduğu gibi yurt ve dünya barışı konularında da büyük gayretler göstermiş, tedbirler almış ve bu çerçevede kanunlar da çıkarmıştır. “İçinde bulunulan dönem için, cephelerde Osmanlı Ordusu için çarpışan ve Türk Dili’nin gelişimine unutulmaz hizmetler veren: Agop Martayan DİLAÇAR da Yunan tehdidi sebebiyle başkenti Kayseri’ye taşımak isteyenlere: “Efendiler! Biz buraya kaçmaya mı geldik, yoksa dövüşerek ölmeye mi?” diyen Dersim Millet Vekili Diyap (YILDIRIM) Ağa da birere anıt, Türk milliyetçisidir!..

“Milliyetçilik hiç kimsenin ve hiçbir grubun tekelinde değildir! Aksini düşünenler için söyleyeyim: Kim Atatürk’ten daha milliyetçi?.. Bugün bize bırakılan Türkiye ve içinde bulunduğumuz Türkiye’nin durumuna bakıp kim, hangi yöneticiler hangi menfaat ve çıkarlar uğruna, bizi bu hale getirdi diye sormadan edemiyorum…

KAYNAKLAR:

1) Diyanet ve Tarikatların Yıkım Belgeleri, Ziya ZELYUT. 15 Ağustos 2019

2) https://www.aydinlik.com.tr/turk-de-biziz-kurt-de-biziz-hepimiz-turk-milletiyiz

3) http://www.milliyet.com.tr/osmanli-devleti-nin-kurucusu-kimdir--molatik-8716/

4) https://www.turkocaklari.org.tr/yazar/nuri-gurgur/tarihin-isiginda-cemaatler-tarikatlar-ve-sorunlar-8931

5) http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1151/13521.pdf

6) https://dergipark.org.tr/download/article-file/30513

7) https://www.aksam.com.tr/yasam/timur-kimdir-timur-devleti-komutani-kimdir/haber-793177

8) https://www.tarihiolaylar.com/tarihi-olaylar/ankara-savasi-767

9) https://www.sabah.com.tr/kultur-sanat/2018/12/26/ankara-savasi-nedenleri-ve-sonuclari-nelerdir

10) https://www.kaynakyayinlari.com/diyanet-in-gizli-tarikatlar-raporu-p364544.html

11) https://www.haberler.com/ataturk-un-anzaklar-icin-soyledigi-sozlerin-10272928-haberi/